Muzeum w Treblince

Obóz podzielono na dwie części: Treblinka I – obóz pracy przymusowej i Treblinka II – obóz zagłady. W Treblince II, czynnej od lipca 1942 r. do listopada 1943 r., dochodziło do masowych mordów. Wyposażono go w komory gazowe, w których mordowano ofiary tlenkiem węgla. Szacuje się, że w Treblince II zginęło 925 000 Żydów, co czyni go jednym z najbardziej śmiercionośnych obozów zagłady. Ofiary wywożono z gett w Warszawie, Radomiu i innych miejscowościach, a po przybyciu na miejsce natychmiast kierowano do komór gazowych.

Załoga Treblinki składała się z niewielkiej liczby niemieckich oficerów SS oraz większego kontyngentu tzw. strażników z Trawnika (strażników rekrutowanych w Europie Wschodniej), głównie Ukraińców. Komendantami obozu byli dr Irmfried Eberl, Franz Stangl i Kurt Franz, a każdy z nich przyczynił się do brutalnej efektywności obozu.

Jednym z najbardziej znaczących wydarzeń w Treblince było powstanie więźniów, które miało miejsce 2 sierpnia 1943 r. Zorganizowane przez wewnątrzobozową grupę oporu, doprowadziło do ucieczki ponad 300 więźniów, choć wielu zostało ponownie schwytanych lub zabitych. Po powstaniu naziści rozpoczęli demontaż Treblinki II, próbując zatrzeć dowody popełnionych tam okrucieństw.

Treblinka I działała do końca lipca 1944 r., kiedy to została ewakuowana w związku ze zbliżaniem się wojsk radzieckich. Teren obozu pracy i ośrodka zagłady został zajęty przez Armię Czerwoną w ostatnim tygodniu lipca 1944 r.

Dziś w miejscu pamięci znajduje się symboliczny cmentarz, na którym znajduje się 17 000 kamieni reprezentujących społeczności, z których pochodziły ofiary. Na miejscu komór gazowych stoi duży kamienny pomnik, a przez historię obozu prowadzi ścieżka edukacyjna. W muzeum znajdują się wystawy szczegółowo opisujące funkcjonowanie obozu, życie ofiar i wydarzenia powstania.