Muzeum Byłego Obozu Zagłady w Sobiborze

Zbudowany wiosną 1942 r., przeznaczony był wyłącznie do masowego mordu Żydów. Obóz został podzielony na trzy części: administracyjną, recepcyjną i zagłady. W strefie zagłady znajdowały się komory gazowe, w których ofiary mordowano za pomocą tlenku węgla.

Od maja 1942 do jesieni 1943 niemieccy funkcjonariusze SS i policji deportowali do Sobiboru Żydów głównie z gett Okręgu Lubelskiego, a także z okupowanych przez Niemców terenów sowieckich, Niemiec, Austrii, Słowacji, Czech i Moraw, Holandii, i Francji. W Sobiborze zginęło co najmniej 167 000 osób, co czyni go jednym z najbardziej śmiercionośnych obozów zagłady.

Personel w Sobiborze liczył około 50 pracowników niemieckich i austriackich, z których większość służyła wcześniej w programie „eutanazji” T4. Pierwszym komendantem obozu został austriacki policjant Franz Stangl, a w sierpniu 1942 roku jego następcą został Franz Reichleitner.

Znaczącym aktem oporu było powstanie w Sobiborze, które miało miejsce 14 października 1943 roku. Żydowscy więźniowie, w tym jeńcy Armii Czerwonej, zaplanowali i przeprowadzili bunt, zabijając 11 niemieckich pracowników i kilku strażników przeszkolonych w Trawnikach. Około 300 więźniom udało się uciec z obozu, choć wielu zostało schwytanych lub zabitych. Wojnę przeżyło około 50 uciekinierów.

Po powstaniu SS zlikwidowało ośrodek zagłady, a pozostałych więźniów żydowskich rozstrzelało. Teren został zaorany i obsadzony lasem sosnowym, aby ukryć dowody masowego mordu.

Dziś Sobiborskie Muzeum Pamięci i Muzeum, utworzone na terenie byłego obozu zagłady, we wzruszający sposób przypomina o okrucieństwach tam popełnionych. W miejscu pamięci znajduje się zrekonstruowany odcinek toru kolejowego i peronu, symbolizujący ostatnią podróż ofiar do Sobiboru. Ścieżka prowadzi przez las do miejsca, w którym znajdowały się dawne komory gazowe, oznaczonego kamieniem pamiątkowym. W muzeum znajdują się wystawy szczegółowo przedstawiające historię obozu, życie ofiar i wydarzenia powstania. Zawiera także artefakty odzyskane z tego miejsca, osobiste świadectwa i dokumentację historyczną.