Mémorial des Martyrs de la Déportation

Pomnik Mémorial des Martyrs de la Déportation, znajdujący się na krańcu Île de la Cité w Paryżu, stanowi uroczysty hołd złożony 200 000 francuskich ofiar deportowanych do nazistowskich obozów koncentracyjnych podczas II wojny światowej. Pomnik, otwarty 12 kwietnia 1962 r. przez generała Charlesa de Gaulle’a, został zaprojektowany przez architekta Georgesa-Henri Pingussona w 1960 r. Powstał, aby upamiętnić cierpienia, eksterminację i degradację, których doświadczali deportowani, oraz skłaniać do refleksji nad tymi okrucieństwami.

Projekt pomnika ma charakter symboliczny, sugerujący aspekty charakterystyczne dla świata obozów koncentracyjnych: uwięzienie, ucisk i niemożność ucieczki. Zwiedzający są prowadzeni w „podróż inicjacyjną”, której kulminacją jest odwiedzenie krypty, w której znajdują się szczątki nieznanego deportowanego. Znajduje się tu także piętnaście urn zawierających ziemię i prochy z głównych obozów nazistowskich, zachęcających do kontemplacji i medytacji w ciszy i samotności.

Uzupełniająca ścieżka edukacyjna została ukończona w styczniu 2022 roku. Ta nowa muzeografia, oparta na najnowszych badaniach historycznych, pomaga zrozumieć specyfikę różnych deportacji, represyjną politykę niemiecką na terytorium Francji, współpracę i procesy ochrony pamięci o II wojnie światowej. Ścieżka edukacyjna ma na celu wzmocnienie oddziaływania pomnika, zwłaszcza wśród młodszych pokoleń, w odpowiedzi na wzrost negacji Holokaustu.