Obóz koncentracyjny Dora-Mittelbau, położony w pobliżu południowych gór Harz w środkowych Niemczech, został początkowo założony jako podobóz Buchenwaldu w 1943 roku. W październiku 1944 r. stał się niezależnym obozem koncentracyjnym z ponad 30 własnymi podobozami.
Obóz był głównie wykorzystywany do budowy dużych podziemnych fabryk i obiektów rozwojowych dla programu rakietowego V-2 i innych broni eksperymentalnych. Budowa podziemnych zakładów produkcyjnych była konieczna ze względu na alianckie naloty na kompleksy przemysłowe w Niemczech.
Aby pomieścić te obszary produkcyjne i magazynowe, więźniowie obozów koncentracyjnych wykopali duże tunele w okolicznych górach. Do wiosny 1944 r. osadzeni byli przetrzymywani głównie pod ziemią, pozbawieni światła dziennego i świeżego powietrza oraz zamknięci w niestabilnych tunelach. Śmiertelność w Dora-Mittelbau była wyższa niż w większości innych obozów koncentracyjnych. Więźniowie zbyt słabi lub chorzy, by pracować, byli wysyłani na śmierć do Auschwitz-Birkenau lub Mauthausen. W 1944 r. na południe od głównego obszaru fabryki wybudowano nad ziemią kompleks dla robotników przymusowych. Po rozpoczęciu pełnej produkcji pocisków rakietowych jesienią 1944 r. w Dora-Mittelbau przebywało co najmniej 12 000 więźniów.
Dora-Mittelbau był otoczony ogrodzeniem z drutu kolczastego, a główne wejście znajdowało się we wschodniej części obozu. W obozie znajdowało się krematorium, więzienie obozowe i plac apelowy, na którym gromadzono więźniów przed wysłaniem ich do pracy przymusowej. W obozie działała również organizacja ruchu oporu więźniów, której głównym celem było opóźnianie produkcji broni i sabotowanie produkowanych rakiet. Więźniowie podejrzani o sabotaż byli zazwyczaj zabijani; ponad 200 zostało publicznie powieszonych z tego powodu.
Na początku kwietnia 1945 r. naziści rozpoczęli ewakuację więźniów z Dora-Mittelbau. Większość pozostałych więźniów wysłano do Bergen-Belsen w północnych Niemczech. Tysiące z nich zginęło podczas marszów śmierci w straszliwych warunkach. Kiedy siły amerykańskie wyzwoliły Dora-Mittelbau w kwietniu 1945 roku, w obozie przebywało tylko kilku więźniów.
Dziś miejsce pamięci Dora-Mittelbau służy jako miejsce pamięci i edukacji. Obejmuje zachowane pozostałości obozu, muzeum i zasoby edukacyjne, zapewniając kompleksowe zrozumienie historii obozu i jego roli w Holokauście.
Kohnsteinweg 20, 99734 Nordhausen, Kohnsteinweg 20, 99734 Nordhausen, NIemcy
https://www.dora.de/en/